Politiek

 Partijen

Tot op de dag van vandaag is politiek heel belangrijk om een land te regeren. Dat was niet anders in 1901-1992, de mijnwerkers en de niet-mijnwerkers wilden vertegenwoordigd worden. Ik heb de verschillende partijen op een rijtje gezet en eens onderzocht welke partijen zich inzetten voor de mijnarbeiders.

Christelijke Volkspartij

De Christelijke Volkspartij of de CVP is de partij die de dag vandaag CD&V heet. CD&V staat voor Christen-Democratisch en Vlaams.

De CVP werd opgericht in augustus 1945 onder voorzitterschap van August de Schryer, hij was een Belgisch politicus en de Minister van Staat.  De CVP was de grootste politieke partij in België tot 1999. Enkel in 1954-1958 was de CVP niet aan de macht. [1]

De CVP stond in 1945 voor de partij die een volkspartij wilde zijn. Dat betekende dat de partij iedereen bij elkaar wilde brengen: Vlamingen, Walen, gelovigen en niet-gelovigen. De CVP wilden ervoor zorgen dat na de oorlog alles terug op wieltjes liep. Zo begonnen de CVP aan de heropbouw van de landbouw door materiaal te geven.[2]

Wat heel belangrijk was voor de CVP was het vrij onderwijs, de CVP pleitte hiervoor en het is gelukt.De rijksscholen werden gesubsidieerd en de vrije scholen moesten veel inschrijvingsgeld vragen.  Rijksscholen waren wel betaalbaar voor de mijnwerkers, dus door de CVP die pleitte voor vrij onderwijs konden vele kinderen van de mijnwerkers nu ook naar school gaan die in de buurt van de mijnen lagen.[3][4]

De CVP werkte ook samen met verschillende vakbonden, zo had je de CVM en de ACV.

Alfred Alfons Elisabeth Bertrand was een mijnwerker van de mijn van Winterslag en die van Waterschei. Hij is een van de mannen die zich bezig hield met de politiek. Hij verdiepte zich in de politiek en werd vakbondssecretaris bij de CVP in 1946. Het was belangrijk dat mijnwerkers zich vermengde met het politieke er moest iemand voor de arbeiders opkomen.[5]

Volksunie

De volksunie werd in december 1954 opgericht door acht mannen om een radicale Vlaamse vleugel in de politiek te verkrijgen[6]. De Volksunie had een moeizame start, tijdens de verkiezingen van 1958 kon de partijvoorzitter Van der Elst maar een zetel bemachtigen, hij bewees zich als een bekwame politicus en dat kon je vaststellen in de verkiezingen in 1961 waar 5 partijleden een zetel bemachtigden.[7]  De Volksunie was Vlaams-nationalistisch en viel buiten het traditionele patroon van socialisten, liberalen en christendemocraten.

De Volksunie heeft een rol gespeeld in de sociale strijd rond de Limburgse mijnen. De Volkunie stak zijn neus aan het venster nadat er doden waren gevallen. Zij kwamen op voor de mijnwerkers, de rijkswacht werd teruggetrokken en er kwamen para’s in de plaats. De VU was tegen het plan van Gheyselinck, deze man was het gezicht van de sluiting van de mijn. De VU pleitte voor andere jobs die de mijnwerkers  kregen bij de sluiting van de mijn. [8]

Partij van de Arbeid

Partij van de Arbeid, deze partij bestaat nog steeds en wordt de PVDA genoemd. De oude naam van de PVDA was ‘Alle macht aan de arbeiders,  AMADA. AMADA is ontstaan in 1970 bij de staking van de mijn. Dit wass het moment dat de arbeiders voor zichzelf opkwamen.[9]

De PVDA is een communistische en maoïstische (de ideologie van Mao Zedong, die ook gebaseerd is op het marxisme[10])partij en extreem links. De partij staat voor een maatschappij zonder uitbuiting.[11]

De PVDA is opgericht door een studenten vakbond aan de Katholieke universiteit van Leuven.

In de jaren 70 wierp de studenten vakbond zich in de staking van de mijnen, ze werden de Arbeidersmacht. De studenten deden dit omdat ze de kloof tussen het studentenleven en de arbeidersmarkt wilden verkleinen. [12]

Belgische Socialistische Partij

De Belgische Socialistische Partij was een sociaaldemocratische partij in België. De BSP is de opvolger van de Belgische Werkliedenpartij.[13]

De BSP stond voor een antikapitalistisch en een syndicalistisch profiel. Dat wil zeggen dat ze niet hielden van rijke mannen die alles verdienden en de arme mannen die hard moesten werken voor minder geld. Iedereen moest gelijk zijn en dat konden de mensen doen door hulp in te schakelen van vakbonden. Iedereen moest gelijk zijn. Achiel van Acker was de bekendste persoon in de BSP, hij is meerdere malen premier geworden. [14]

Vele mijnwerkers kozen voor deze partij, zij waren het die wilden dat iedereen gelijk was en de mijnwerkers werden geholpen door de mutualiteiten en vakbonden die rond de BSP hingen.

De BSP is niet weg gevallen door de jaren heen. We hebben nu de sp.a., Socialistische partij anders.  Deze partij zal wel bekender in de oren klinken. De partij staat nog steeds voor gelijkheid in de samenleving en ze willen dat iedereen gelijke kansen krijgen in het leven.[15]

Vlaams blok

Het Vlaams B lok, nu beter bekend als het Vlaams Belang is een partij die uit de Volksunie is ontstaan. Het Vlaams Blok is een politieke partij die actief was van 1978 tot 2004. Vanaf 2004 werd de partij Vlaams Belang genoemd.  De partij moest zijn naam veranderen omdat ze in 2004 veroordeeld werden voor racisme en discriminatie.[16]

Het Vlaams Blok is een partij die ontstaan is door de fusie van twee andere partijen. De Volksunie deed het niet meer goed en ze viel uit elkaar. Daaruit kreeg je de Vlaamse Volkspartij en Vlaams Nationale partij. Deze twee partijen hebben samengewerkt en besloten het Vlaams Blok op te starten.[17]

Het Vlaams Nationaal Verbond is een partij opgericht in 1933 door Staf de Clerq. De partij was een rechts-radicaal en Vlaams-Nationalistisch. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkten ze zelfs  samen met de Duitse bezetters.[18]

De belangrijkste standpunten van het Vlaams Nationaal Verbond en het  Vlaams Blok waren vreemdelingen en een onafhankelijk Vlaanderen. Vanaf 1992 werd het Vlaams Blok  vaak voor de rechtbank gedaagd, ze waren volgens vele mensen te racistisch.[19]

Je kunt je wel voorstellen dat de partij niet altijd heel blij is geweest met de mijnwerkers en de Walen die kwamen helpen in de Limburgse mijnen. Zo werden er artikels geschreven over de buitenlandse mijnwerkers dat zij het werk kwamen afnemen, dat zij stonken naar look en luizen hadden. [20]

Partij voor de Vrijheid en Vooruitgang

De partij voor de Vrijheid en Vooruitgang is ontstaan in 1961 en was een liberale partij. De partij had twee vleugels als eerste had je de Franstalige vleugel: Parti de la Liberté et du Progrès. En daarnaast had je de Vlaamse vleugel; Partij voor de Vrijheid en Vooruitgang.[21] De partijen namen afscheid van elkaar in 1972 en werden twee zelfstandige partijen.

Het doel van de PVV was dat alle Belgen, vrouwen en mannen van alle godsdiensten en vanuit alle maatschappelijke kringen die het land welvaart willen bieden te helpen. De partij was ervan overtuigd dat iedereen die verantwoordelijkheid toonde, solidair was en een persoonlijke inspanning leverde, België zou helpen in een goede economische welvaart en een goed sociaal leven. [22]

De PVV en de CVP werkten samen om de sluiting van de mijnen te voorkomen, volgens de PVV moest iedereen gelijke kansen hebben voor zijn gezin en dat zou voor vele arbeiders veranderen als ze geen werk meer hadden.[23]

Stakingen

Over de jaren heen zijn er veel stakingen geweest. De mijnen waren niet anders. Na de Tweede Wereldoorlog was België in grote nood. Veel Belgen en allochtonen gingen in de mijnen werken en werden de “koningen van het land” genoemd. Ze werden goed betaald en de mijnwerkers die ondergronds werkten kregen nog een hoger loon. Het was dan ook  zwaar en ongezond werk. De stoflong was niet onbekend bij de ondergrondse mijnwerkers. [1]

Rond 1965 zag je niet meer dat de mijnwerkers beter betaald werden dan de rest. De Centrale der Vrije mijnwerkers (huidige ACV) had al gepleit voor een loonsverhoging. Die kregen ze niet met als gevolg een grotere mijnstaking. Deze ontstond in Winterslag, maar groeide snel uit tot een algemene mijnstaking in Limburg. Ze werden gesteund door de Waalse mijnwerkers en de Katholieke Arbeiders Jongeren (KAJ). Op nog geen week tijd waren er in Limburg 23 000 mijnwerkers die staakten. Ze werden bevolen om terug het werk te hervatten maar dat liep niet zoals gepland. Het werd een wilde staking.

De mijnwerkers hadden hulp nodig. Ze richtten daarom de “mijnwerkersmacht” op, een comité onder leiding van christendemocraat Kris Hertogen. Kris Hertogen was de secretaris voor de christelijke werknemersbeweging (KWB) na de Tweede Wereldoorlog en hij was de rechterhand van Jozef Cardijn. Jozef Cardijn staat vooral bekend voor de oprichting van de Katholieke Arbeidersjeugd beter bekent als de KAJ. De KWB is een vereniging voor de werknemers binnen de Christelijke arbeidsbeweging. De staking ging verder, veel nationaliteiten liepen door de cités om pamfletten uit te delen, die gedrukt waren in het Nederlands, Frans, Italiaans en Spaans. Als ze geluk hadden waren en vertalers die de pamfletten in het Arabisch, Grieks, Pools en Turks vertaalden.[2]

De staking die begon in Limburg, breidde uit tot over heel België. De regering had geen andere keuze dan de eindejaarspremies uit te keren aan alle mijnwerkers. Veel mijnwerkers bleven staken, het loon moest stijgen. Tijdens de winter van 1970 gingen veel stakers van Zwartberg naar Winterslag om verder te staken, maar het werd zwaar. Iedereen had honger en het was koud. Op 16 februari besloten de mijnwerkers terug te gaan werken maar de regering dacht hier anders over. Ongeveer dertig personen mochten de mijn niet binnen, zij werden beschouwd als stakingsleiders. Door deze actie gingen alle mijnwerkers terug staken. De regering bedacht zich snel en liet iedereen terug aan het werk gaan. [3]

Deze grote staking van 48 dagen had toch wat opgeleverd, de mijnwerkers kregen tot 22% loonsverhoging. Dit was zeven procent meer dan wat ze hadden geëist.

In 1966 werd in Zwartberg de beslissing genomen om de mijn te sluiten. De mijn was misschien wel de nieuwste van de streek, maar bracht minder op dan de mijn van Winterslag. De mijn moest sluiten omdat België 22 miljoen BEF (545 366 EUR) tekort kwam en omdat ze in Wallonië al meerdere mijnen hadden gesloten. Veel mijnwerkers van Zwartberg en Winterslag gingen staken. Naast de mijnwerkers gingen ook de bedienden van de mijnen en de pastoor meedoen. Deze staking zorgde voor 2 doden en veel verwoestingen in de mijn. Er werd traangas en dynamiet gebruikt om te strijden tegen de sluiting. De staking moest stoppen, dus de vakbond ging onderhandelen met de gemeente. Ze kwamen tot een nieuw akkoord; de mijn mocht pas worden gesloten als elke mijnwerker nieuw werk had gevonden. Na een half jaar hadden de mijnwerkers nieuw werk gevonden en werd op zeven oktober 1966 de mijn van Zwartberg gesloten. [4]